Καμπανάκι κινδύνου για την προστασία των ασυνόδευτων προσφυγόπουλων χτυπούν επτά ΜΚΟ με κοινή τους ανακοίνωση στην οποία τονίζεται ότι 1230 ασυνόδευτοι ανήλικοι που βρίσκονται την Ελλάδα βρίσκονται σε αναζήτηση στέγης. Αυτή τη στιγμή σε ολόκληρη την Ελλάδα 2,500 ασυνόδευτοι ανήλικοι έχουν επειγόντως ανάγκη από ασφαλή στέγη με τις διαθέσιμες θέσεις φιλοξενίας είναι μόνο 1,270, αναφέρουν οι ΜΚΟ προσθέτοντας ότι “περίπου 1,000 ασυνόδευτα παιδιά, λοιπόν, βρίσκονται σε λίστα αναμονής για μία θέση σε κάποια δομή φιλοξενίας, με κάποια από αυτά να ζουν σε καταλήψεις, άλλα στο δρόμο, ενώ άλλα βρίσκονται υπό αστυνομική προστατευτική φύλαξη (κράτηση) μέχρις ότου βρεθεί διαθέσιμη θέση φιλοξενίας”.
Η κοινή ανακοίνωση εκδόθηκε με το βλέμμα στην 31η Ιουλίου όταν και έχει προγραμματιστεί η παύση του μεγαλύτερου μέρους της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης που παρέχεται άμεσα στις ΜΚΟ που παρέχουν υπηρεσίες στα ελληνικά νησιά και το πέρασμα της χρηματοδότησης στην ελληνική κυβέρνηση.
“Οι οργανώσεις αυτές παρέχουν βοήθεια σε περίπου 14.000 αιτούντες διεθνή προστασία που παραμένουν στα νησιά, δίχως να μπορούν να μετακινηθούν στην ενδοχώρα εξαιτίας πολιτικών που συνδέονται με τη κοινή δήλωση Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας. Στο πλαίσιο του νέου συστήματος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα υποστηρίξει την ελληνική κυβέρνηση στη διαχείριση του συνόλου των παρεχόμενων υπηρεσιών μέσω κεφαλαίων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης (Asylum, Migration and Integration Fund – AMIF) και του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας (Internal Security Fund – ISF) της Γενικής Διεύθυνσης Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων (DG Home). Η εν λόγω μετάβαση αποτελεί μία αλλαγή από το τρέχον σύστημα, στο οποίο οι ΜΚΟ παρέχουν υπηρεσίες που χρηματοδοτούνται απευθείας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω της Γενικής Διεύθυνσης Ευρωπαϊκής Πολιτικής Προστασίας και Επιχειρήσεων Ανθρωπιστικής Βοήθειας (DG ECHO). Πέρα από την παροχή υπηρεσιών στα νησιά, πρόκειται επίσης, να μεταφερθεί σε μεγάλο βαθμό στο ελληνικό κράτος κι η διαχείριση της χρηματοδότησης και της κάλυψης των αναγκών των 2.250 ασυνόδευτων παιδιών που βρίσκονται σε ολόκληρη την Ελλάδα, μέσω των ως άνω κεφαλαίων της DG Home αντί της DG ECHO, όπως μέχρι σήμερα”, αναφέρουν οι ΜΚΟ τονίζοντας επίσης ότι “αυξάνονται οι ανησυχίες σχετικά με τις πιθανότητες επιδείνωσης των συνθηκών διαβίωσης και ελλιπούς πρόσβασης σε βασικές υπηρεσίες, καθόσον μέχρι σήμερα ελάχιστες πληροφορίες έχουν παρασχεθεί αναφορικά με το πώς πρόκειται να υλοποιηθεί στην πράξη αυτή η μετάβαση….Χωρίς ένα ξεκάθαρο σχέδιο μετάβασης, η δημιουργία κενών κι ελλείψεων στην παροχή υπηρεσιών πρέπει να θεωρείται μάλλον βέβαιη, ενώ ευάλωτοι άντρες, γυναίκες και παιδιά θα τεθούν σε ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο χωρίς τις υγειονομικές, νομικές και λοιπές υπηρεσίες και την ασφάλεια που έχουν ανάγκη αλλά και δικαιούνται.”
“Θα κλείσουν πέντε δομές φιλοξενίας”
Οι επτά ΜΚΟ αναφέρουν μάλιστα ως παράδειγμα ενδεχόμενων προβλημάτων από παρόμοιες περιπτώσεις
αλλαγής στη σκυτάλη της διαχείρισης, τη Μυτιλήνη, όπου η σύμβαση με την οργάνωση που ήταν υπεύθυνη για την παροχή πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης και τη διεξαγωγή της εκτίμησης της ευαλωτότητας ως μέρους της διαδικασίας στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης της Μόριας έληξε στις 30 Μαΐου.
“Οι 10 γιατροί που ανήκαν στο προσωπικό της εν λόγω οργάνωσης και παρείχαν περίθαλψη σε περισσότερους από 2,000 ανθρώπους που διαβιούν στη δομή, καθώς και υποστήριξη στην Ελληνική Υπηρεσία Ασύλου μέσω των εκτιμήσεων ευαλωτότητας, αντικαταστάθηκαν από μόλις τρεις γιατρούς, οι οποίοι αναμένεται να εκπληρώνουν τα ίδια καθήκοντα. Πληροφορίες θέλουν αυτή τη στιγμή να υπάρχουν σημαντικές καθυστερήσεις στις διαδικασίες εκτίμησης της ευαλωτότητας τόσο στη Χίο όσο και στη Μυτιλήνη, αλλά και την ύπαρξη σημαντικότατου κενού στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας”, υποστηρίζεται στην ανακοίνωση.
Σε ότι αφορά το ζήτημα της στέγασης των ασυνόδευτων ανήλικων, οι επτά ΜΚΟ υπογραμμίζουν ότι η μετάβαση προς το νέο σύστημα χρηματοδότησης θα έχει ως αποτέλεσμα την επικείμενη παύση λειτουργίας τουλάχιστον πέντε δομών φιλοξενίας, “μειώνοντας έτσι από τη μία δραστικά τις διαθέσιμες θέσεις φιλοξενίας, και αυξάνοντας από την άλλη τον αριθμό των ανηλίκων που παραμένουν υπό κράτηση ως εναλλακτική λύση στο πρόβλημα της αδυναμίας φιλοξενίας τους.”
Αναφερόμενοι σε άλλες μορφές κατάλληλης φροντίδας, όπως η αναδοχή κι η ημιαυτόνομη διαβίωση, η ανακοίνωση τις χαρακτηρίζει αποδοτικότερες οικονομικά και προσθέτει ότι ανταποκρίνονται στις ανάγκες αλλά και τα συμφέροντα των παιδιών. Σημειώνει όμως ότι “έχουν λάβει μικρή συντονισμένη υποστήριξη ή έγκριση από την Κυβέρνηση ενώ δεν έχουν ανακοινωθεί πληροφορίες σχετικά με το εάν και το πότε, ακόμη κι ισχύουσες, μικρής κλίμακας εναλλακτικές προτάσεις φροντίδας και προστασίας θα συνεχιστούν ή επεκταθούν.”
Κλήση στην κυβέρνηση για διαβούλευση
Η ανακοίνωση καταλήγει καλώντας την ελληνική κυβέρνηση αφενός να προχωρήσει σε διαβούλευση με οργανισμούς των Ηνωμένων Εθνών, χρηματοδότες, ΜΚΟ αλλά και την κοινωνία των πολιτών προκειμένου να αναπτυχθεί και να ανακοινωθεί άμεσα ένα εθνικό σχέδιο δράσης το οποίο θα αφορά τόσο την περίοδο της μετάβασης όσο και το χρονικό διάστημα που θα επακολουθήσει, αφετέρου να επενδύσει και να διευκολύνει την ανάπτυξη πιο αποτελεσματικών και βιώσιμων μορφών εναλλακτικής φροντίδας και προστασίας για τα ασυνόδευτα παιδιά και πιο συγκεκριμένα την εποπτευόμενη ημιαυτόνομη διαβίωση και την αναδοχή. Οι ΜΚΟ απευθύνονται επίσης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητώντας να παράσχει τεχνική και συντονιστική υποστήριξη προκειμένου να διασφαλίσει πως τα κεφάλαια της είναι διαθέσιμα, προσβάσιμα και χρησιμοποιούνται αποτελεσματικά και πως θα αποφευχθεί ουσιαστικά η διακοπή βασικών υπηρεσιών αλλά και στην Ε.Ε. και τους υπόλοιπους χρηματοδότες ώστε να ενθαρρύνουν την Κυβέρνηση να διασφαλίσει τη συνέχιση των υπηρεσιών υγείας, ψυχικής υγείας, ψυχοκοινωνικής στήριξης, εκπαίδευσης αλλά και των νομικών υπηρεσιών στα νησιά καθώς και τη διασφάλιση μίας πληθώρας κατάλληλων εναλλακτικών επιλογών περίθαλψης και υπηρεσιών ασφαλείας για τους ασυνόδευτους ανήλικους σε όλη την επικράτεια.
Οι ΜΚΟ που συνυπογράφουν την ανακοίνωση είναι οι Care, Solidarity Now, IRC, NRC, Save the Children, Γιατροί του Κόσμου και Γιατροί Χωρίς Σύνορα.