Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός σκέφτομαι καθώς βλέπω την άδεια σελίδα μπροστά μου, ακούγοντας αποσβολωμένος για έκτη συνεχόμενη φορά τον 35ο δίσκο του θρυλικού μουσικού. Πώς όμως μπορώ να αποτυπώσω αποτελεσματικά τις εντυπώσεις μου, ώστε να μεταφέρω στο χαρτί (ή μάλλον στην οθόνη) το συναίσθημα του Tempest; Παρατάω την προσπάθεια και μπαίνω κατευθείαν στο ψητό. Αυτός εδώ είναι ένας από τους καλύτερους δίσκους που έχω ακούσει τα τελευταία χρόνια και σίγουρα ο καλύτερος δίσκος του 2012 έως τώρα. Δεν είμαι… Ντυλανολόγος, ούτε μπορώ να χαρακτηρίσω τον εαυτό μου οπαδό του. Πάντοτε εκτιμούσα την ποιότητά του, έχω ακούσει αρκετές δουλειές του με ευχαρίστηση αλλά ποτέ δεν με άγγιξε σε υπερθετικό βαθμό. Εδώ όμως έχουμε να κάνουμε με ένα αριστούργημα, που κυριαρχείται από την αρχή έως το τέλος του από την ανυπέρβλητη φωνή του Dylan. Φωνή που σαν το καλό κρασί μοιάζει να γίνεται καλύτερη όσο περνά ο χρόνος. Πραγματικά υπήρξαν στιγμές που σκέφτηκα ότι ακόμα και να μην υπήρχε καθόλου μουσική στο ‘Tempest’ θα μπορούσα να κολλήσω, ακούγοντας την χαρακτηριστική χροιά μιας από τις χαρισματικότερες φωνές που έχουν εμφανιστεί στην μουσική. Το ‘Tempest’ επιβεβαιώνοντας τον τίτλο του έρχεται με την ορμή μιας θύελλας να ταράξει τη νηνεμία μιας μάλλον μέτριας έως τώρα χρονιάς σε ότι έχει να κάνει με νέες κυκλοφορίες δίσκων.
Ξεκινά με το ‘Duquesne Whistle’ που με τον swing ρυθμό του και την ατμόσφαιρα που δημιουργεί μοιάζει σαν να ξεπήδησε από παλιά ταινία του Woody Allen. Ακολουθεί το ‘Soon After Midnight’, που κινείται σε πιο χαμηλό τέμπο με τον Dylan να τραγουδά “It’s soon after midnight/and my day has just begun”.
Τρίτο κομμάτι το ‘Narrow Way’ με μπάσο τύμπανα και βιολί να ακούγονται στο βάθος στον ίδιο ρυθμό και ένα πραγματικό ρεσιτάλ απόδοσης στα φωνητικά.
Το ‘Long and Wasted Years’ που ακολουθεί είναι περισσότερο θλιμμένο και λεπτεπίλεπτα μελαγχολικό αναφερόμενο σε έναν μεγάλο έρωτα που δεν εξελίχθηκε καλά. Δεν ξέρω αν είναι προσωπική ιστορία, η ερμηνεία του πάντως είναι εξαιρετική. Ακολουθεί το ‘Pay in Blood’ με ένα εκπληκτικό ρεφρέν που σου καρφώνεται στο μυαλό και τη φωνή του Dylan με την χαρακτηριστική βραχνάδα του να φέρνει στο μυαλό τον Tom Waits. Φανταστικό τραγούδι!
Στο ‘Scarlet Town’ οι ρυθμοί πέφτουν για άλλη μια φορά, και μας προσφέρεται ακόμα ένα διαμάντι. Το τραγούδι μοιάζει με απαγγελία ποίησης συνοδευόμενο από εξαιρετική μουσική, έναν μαγικό συνδυασμό ενός παραδοσιακού έγχορδου, βιολιού, κλασικής κιθάρας και των τυμπάνων να ακολουθούν διακριτικά τον ρυθμό. ‘If love is a sin/then beauty is a crime/all things are beautiful in their time’. Απολαυστικό και σπαρακτικό!
Το “Early Roman Kings” μπαίνει σε blues μονοπάτια με την φυσαρμόνικα να ακούγεται σε όλη την διάρκεια του, στον ρυθμό του κλασικού “Mannish Boy”: “I ain’t dead yet/my bell still rings/I keep my fingers crossed/like the early Roman Kings”. Μαγεία!
Και φτάνουμε στα τρία τελευταία κομμάτια του δίσκου, τα ‘Tin Angel’, ‘Tempest’ και ‘Roll On John’. Τα αναφέρω ομαδικά γιατί δεν νομίζω ότι ο Dylan τα έβαλε τυχαία στη σειρά. Θα πρέπει να ανατρέξω πολύ πίσω στον χρόνο για να μπορέσω να θυμηθώ τρία τραγούδια στη σειρά με την δυναμική, την ποιότητα και το εκτόπισμα τους. Σαν μεγάλος αρχαίος τραγωδός, ο Dylan μας προσφέρει μαεστρικά την κορύφωση του δράματος του δράματος του ‘Tempest’ που έρχεται με την μαγική αυτή «τριλογία». Χρησιμοποιώ τη λέξη τραγωδός γιατί τα θέματα του δίσκου στιχουργικά είναι πολύ σκοτεινά και γιατί αναπτύσσει την εξέλιξη των ιστοριών χρησιμοποιώντας όλον τον χρόνο που απαιτείται για τέτοιου μεγέθους και επιπέδου εγχειρήματα.
Λίγο παραπάνω από 9 λεπτά διαρκεί το ‘Tin Angel’ που μιλά για το πάθος, την αγάπη, την απιστία και τον θάνατο χρησιμοποιώντας ως «όχημα» την τραγική ιστορία ενός ερωτικού τριγώνου. Η μουσική είναι απλή με την κιθάρα, το μπάσο και τα τύμπανα να παίζουν σε χαμηλό ρυθμό, αφήνοντας τον Dylan να μεγαλουργεί.
To ‘Tempest’ που διαρκεί περίπου 14 λεπτά είναι ένα έπος που αναφέρεται στο ναυάγιο του Τιτανικού με τους στίχους να περιγράφουν πολύ σκληρές εικόνες: “Dead bodies already floating/In the double-bottomed hull”. Είναι ένα ιδιοφυές στην απλότητά του κομμάτι που χτίζει πάνω σε μία παραδοσιακή ιρλανδική μελωδία, δεν έχει ρεφραίν (!!!!) και με την προσθήκη βιολιού και ακορντεόν σε επιλεγμένα-με μαθηματική ακρίβεια θαρρείς-σημεία, δίνει το βάθος που απαιτείται.
Ο δίσκος κλείνει με το ‘Roll On John’, μία ωδή επτάμισι λεπτών αφιερωμένη στον John Lennon, ο οποίος ήταν φίλος του Dylan. Ευαίσθητο και εξαιρετικά προσωπικό κομμάτι που περιέχει στίχους από τα τραγούδια των Beatles ‘Come Together’ (Slow down you’re moving too fast Come together right now over me) και ‘A day in the Life’ (I heard the news today, oh boy They hauled your ship up on the shore Now the city’s gone dark There is no more joy They tore the heart right out and cut it to the core). Συγκλονιστικό!
To ‘Tempest’ επιβάλλεται να ακουστεί σε συνδυασμό με τους στίχους του. Ο ίδιος άλλωστε, πέρα από τη δήλωσή του ότι με αυτόν τον δίσκο ήθελε να κάνει κάτι πιο θρησκευτικό, είναι ένας εξαιρετικός ποιητής. Στην πραγματικότητα το ‘Tempest’ μοιάζει περισσότερο με ποίηση που χρησιμοποιεί τη μουσική, που παίζεται από τους άρτιους μουσικούς με τους οποίους περιοδεύει ο Dylan, σαν όχημα. Ο ήχος του δίσκου είναι ένα κράμα στοιχείων από folk, blues, boogie και gospel και αποδίδει φόρους τιμής στην παραδοσιακή αμερικανική μουσική. Τα φωνητικά είναι τοποθετημένα ένα κλικ πιο πάνω από τα όργανα στην κρυστάλλινη παραγωγή που έχει κάνει ο ίδιος ο Dylan-χρησιμοποιώντας το όνομα “Jack Frost”. Το βάθος του και τα καινούρια στοιχεία που ανακαλύπτεις από ακρόαση σε ακρόαση, στα 70 περίπου λεπτά που διαρκεί, είναι απολαυστικά. Το μέγεθος της δημιουργικότητας του Bob Dylan στα 71 του χρόνια είναι κάτι το εξωπραγματικό. Έχω την αίσθηση ότι οι φανατικοί οπαδοί του θα λατρέψουν το ‘Tempest’. Είναι ένας δίσκος που δεν χορταίνεται και ας απαιτεί αρκετές ακροάσεις για να μπεις στο πνεύμα του. Έτσι δεν γίνεται άλλωστε με όλα όσα αξίζουν στην ζωή και απαιτούν αφοσίωση για να τα κατακτήσεις;
Duquesne Whistle
Soon After Midnight
Narrow Way
Long and Wasted Years
Pay In Blood
Scarlet Town
Early Roman Kings
Tin Angel
Tempest
Roll On John
Soon After Midnight
Narrow Way
Long and Wasted Years
Pay In Blood
Scarlet Town
Early Roman Kings
Tin Angel
Tempest
Roll On John