Μια δυσάρεστη έκπληξη επιφυλάσσει στους χομπίστες ψαράδες η επικείμενη αλλαγή της νομοθεσίας για την επαγγελματική και ερασιτεχνική αλιεία που θα προβλέπει την υποχρεωτική έκδοση άδειας ακόμα και για αυτούς που ψαρεύουν για αναψυχή από την ξηρά! Το μέτρο αναμένεται να επηρεάσει τους χιλιάδες ανθρώπους σε όλη την χώρα που έχουν ως χόμπι να κάθονται στις προκυμαίες των παραθαλάσσιων περιοχών και να ψαρεύουν με έναν συνήθως υποτυπώδη εξοπλισμό, καθώς οι παραβάτες θα τιμωρούνται με πρόστιμο, το ύψος του οποίου δεν έχει καθοριστεί ακόμα. Στις προθέσεις του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων είναι να εκδίδει άδειες ποικίλης διάρκειας. “Οι άδειες για αυτή την κατηγορία θα μπορούν να είναι ημερήσιες, μηνιαίες και ετήσιες ενώ υπάρχουν και σκέψεις για τριμηνιαίες άδειες, που θα εξυπηρετήσουν, για παράδειγμα, όσους ψαρεύουν τους καλοκαιρινούς μήνες. Δεν έχουμε καταλήξει στην ακριβή κοστολόγηση, αλλά θα ποικίλλει ανάλογα με τον χρονικό ορίζοντα της άδειας που θα δίνεται. Για τη μία μέρα πχ. θα κοστίζει μάλλον δύο ευρώ ενώ για τις μηνιαίες ή ετήσιες άδειες το αναλογικό κόστος της ημέρας θα είναι μειωμένο”, εξηγεί ο σύμβουλος του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για θέματα αλιείας Κώστας Κατσάφαρος. Πρόκειται δηλαδή, για ένα σύστημα τιμολόγησης παρόμοιο με αυτό της κοστολόγησης των εισιτηρίων και των μηνιαίων ή μεγαλύτερης διάρκειας καρτών διαδρομών για τις αστικές συγκοινωνίες. Ο έλεγχος για τυχόν παραβάσεις θα γίνεται από τις κατά τόπους Λιμενικές Αρχές.
Με μοριοδότηση θα δίνονται οι άδειες
Το νέο θεσμικό πλαίσιο για την αλιεία, που σχεδιάζεται από τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Βαγγέλη Αποστόλου και αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί και ψηφιστεί έως το τέλος του χρόνου, θα φέρει δραστικές αλλαγές στον χώρο, τόσο για τους επαγγελματίες όσο και για τους ερασιτέχνες ψαράδες. Για τους πρώτους προβλέπεται η κατάργηση του συστήματος απόκτησης άδειας μέσω της αγοράς αυτής και η παροχή τους δωρεάν μέσω του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Η παροχή των αδειών θα δίνεται με μοριοδότηση βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων. “Τα κριτήρια αυτά είναι ακόμα υπό διαμόρφωση και θα έχουν οριστικοποιηθεί έως το τέλος του καλοκαιριού. Είναι δεδομένο πάντως πως θα ληφθούν υπόψιν κοινωνικά κριτήρια που έχουν να κάνουν με το χαμηλό εισόδημα και την ανεργία, τη νησιωτικότητα, καθώς θα δοθεί προτεραιότητα σε περιοχές που βασίζουν την οικονομία τους στην αλιεία αλλά και την παράλληλη απασχόληση σε διαφορετικό αντικείμενο. Αυτή η παράμετρος δεν θα επηρεάσει, για να σας δώσω ένα παράδειγμα, όσους έχουν εισόδημα από αλιευτικό τουρισμό ή έχουν αγροτικό εισόδημα νοικιάζοντας επί παραδείγματι κλίνες για αγροτουρισμό αλλά θα ληφθεί υπόψιν για διαφορετικές κατηγορίες επαγγελμάτων όπως είναι οι γιατροί ή οι δικηγόροι, που έχουν εισόδημα από αυτές τις επαγγελματικές δραστηριότητες”, εξηγεί ο κ. Κατσάφαρος.
Συνδικαλιστική ανασυγκρότηση
Πρέπει να τονιστεί πάντως ότι πριν από την οριστικοποίηση του Προεδρικού Διατάγματος που θα καθορίσει όλες τις παραμέτρους για την επαγγελματική αλιεία, θα προηγηθεί μία πλήρης αναδιάρθρωση της συνδικαλιστικής εκπροσώπησης των αλιέων. Πιο συγκεκριμένα, ο νέος συνδικαλιστικός νόμος που αναμένεται να ψηφιστεί τον προσεχή Σεπτέμβριο θα περιλαμβάνει και την συγκρότηση του συνδικαλιστικού οργάνου των επαγγελματιών αλιέων σε καθετοποιημένες συνομοσπονδίες, ανάλογα με το είδος της αλιείας. Και αυτό, γιατί έως σήμερα υπάρχουν μόνο Σύλλογοι αλιέων που, όπως σημειώνει και ο σύμβουλος του Υπουργείου, έχουν πολλές φορές διαφορετική οπτική σε θέματα του κλάδου τους.
“Αυτή τη στιγμή, δεν έχουμε επίσημο συνομιλητή ως Υπουργείο. Περιμένουμε λοιπόν την ολοκλήρωση της ψήφισης του συνδικαλιστικού νόμου που θα εναρμονίσει την ελληνική νομοθεσία με το ευρωπαϊκό δίκαιο. Θα δημιουργηθούν ξεχωριστές συνομοσπονδίες για τη μέση και την παράκτια αλιεία και θα προχωρήσουμε σε διαβούλευση με τους εκπροσώπους των συνομοσπονδιών που θα προκύψουν. Αυτό είναι ένα ζήτημα που οι αλιείς θέλουν να επιλυθεί και είμαι πολύ αισιόδοξος ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα θα έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες και θα είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε με τον πρέποντα θεσμικό τρόπο στο στάδιο της διαβούλευσης”, σημειώνει ο κ. Κατσάφαρος.
Yποχρέωση έκδοσης άδειας για τους ερασιτέχνες ψαράδες-Αυστηροποιούνται οι κυρώσεις
Σε ότι αφορά τους ερασιτέχνες αλιείς θα υπάρξει ξεχωριστό Προεδρικό Διάταγμα, στο οποίο θα συμπεριλαμβάνονται και οι ψαράδες από… ξηράς, και θα επαναφέρει την υποχρεωτική έκδοση αδειών και την καταγραφή των ερασιτεχνών αλιέων σε μητρώο. Η υποχρέωση έκδοσης άδειας για όσους ασχολούνται ερασιτεχνικά με το ψάρεμα, πλην των ψαροντουφεκάδων, είχε καταργηθεί το 2014 από τον τότε Υπουργό Ναυτιλίας και Αιγαίου Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη.
Σε ότι αφορά τις κυρώσεις για τους παραβάτες -επαγγελματίες και ερασιτέχνες- πρόθεση του Υπουργείου είναι να τις αυστηροποιήσει, με το σκεπτικό να είναι ότι ο παρών νόμος είναι προβληματικός. Αυτό που εξετάζεται, πέρα από την επιβολή προστίμων, είναι η θεσμοθέτηση ενός συστήματος αφαίρεσης πόντων από τους παραβάτες, στο πρότυπο της άδειας οδήγησης των αυτοκινήτων και δικύκλων, και την αφαίρεση της άδειας στην περίπτωση που ξεπεραστεί ένα δεδομένο όριο.
Αλλάζει ο χάρτης
Τα Προεδρικά Διατάγματα που θα καθορίσουν το μέλλον της αλιείας θα αλλάξουν δραστικά την υφιστάμενη κατάσταση. Καταρχάς, αναμένεται να μειωθεί σημαντικά ο αριθμός των επαγγελματιών αλιέων, που αυτή τη στιγμή υπολογίζονται σε περίπου 13.000, όχι μόνο γιατί το νέο σύστημα της μοριοδότησης θα αφήσει αναγκαστικά εκτός επαγγέλματος όσους δεν θα πληρούν τα νέα κριτήρια αλλά και γιατί θα αφαιρεθούν οι άδειες που θα χαρακτηριστούν ανενεργές, εάν οι κάτοχοί τους δεν έχουν συμπληρώσει εβδομήντα ημέρες αλιείας τον χρόνο. Σε ότι αφορά τους ερασιτέχνες αλιείς, που ο αριθμός τους σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Υπουργείου είναι περίπου 300.000, η επαναφορά της υποχρεωτικής άδειας σημαίνει περισσότερα έξοδα, αφού θα επιβαρυνθούν με τα έξοδα παραβόλου αλλά και εμπλοκή σε γραφειοκρατικές διαδικασίες από τη στιγμή που θα πρέπει να θεωρούν την άδειά τους κάθε φορά που πηγαίνουν σε άλλη περιοχή. Τέλος, μεγάλο ενδιαφέρον θα έχει, από τη στιγμή που τα σχέδια του Υπουργείου προχωρήσουν, οι αντιδράσεις των ανθρώπων που χαλαρώνουν ψαρεύοντας ερασιτεχνικά από την ξηρά και που θα θεωρούνται πλέον παράνομοι εάν δεν βγάλουν την απαιτούμενη άδεια.
Νίκος Κασκαράς